با یک مقاله دیگر از بخش جوانسازی پوست وب سایت کلینیک لیزر تهران در خدمت شما هستیم. برای بسیاری از مردم ترک پوست در زمستان ایجاد یا تشدید می‌شود، یعنی زمانی که هوای خشک می‌تواند به خشکی دست، پا یا لب‌ها منجر شود. برخی مواقع ترک پوست به علت یک اختلال پوستی مثل اگزما یا پسوریازیس (سوریازیس)، یا بر اثر تماس پوست با یک ماده تحریک کننده بروز می‌کند.
ترک پوست همچنین می‌تواند یک علامت اختلالی زمینه‌ای باشد. برای مثال مردم دچار دیابت ممکن است با ترک پوست کف دست و پا مواجه شوند.
ترک پوست چیست؟
بر مبنای اعلام “انجمن آمریکایی درماتولوژی” (AAD)، شیارها یا بریدگی‌هایی که وجه مشخصه ترک پوست هستند به طور معمول زمانی بروز می‌کنند که پوست خشک یا تحریک می‌شود. پوست خشک و ترک خورده ممکن است دچار موارد زیر گردد:
- خارش
- پوسته
- خونریزی
برخی از مردم ممکن است در زمان استفاده از هر فرآورده‌ای برای پوست ترک خورده دچار حس‌های ناخوشایندی شود. پوست آنان همچنین ممکن است نسبت به حرارت، آب و محصولات نظافت خانگی حساسیت بیشتری نشان دهد. ترک پوست ممکن است در هر قسمتی از بدن بروز کند اما به ویژه در نواحی در معرض دید مثل دست‌ها بارزتر است.
علل ترک پوست دست و پا
ترک پوست دست، پا و لب ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد گردد.
خشکی پوست
AAD می‌نویسد، سرمای خشن زمستان و باد می‌توانند باعث تحریک پوست شوند. وقتی رطوبت هوا کاهش می‌یابد پوست خشک شده و شروع به ترک خوردن می‌کند.
در هوای سرد یا خشک، بسیاری از افراد دچار خشکی و ترک لب‌ها می‌شوند. لیسیدن، گاز گرفتن، و کندن پوست می‌تواند باعث بدتر شدن ترک لب شود.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی نوعی راش خارش‌دار و خشکی پوست است که زمانی بروز می‌کند که شخص در تماس با یک ماده خاص قرار می‌گیرد. این اختلال ممکن است بر اثر ابتلاء شخص به آلرژی یا به علت سمی یا تحریک کننده بودن ماده مورد اشاره رخ دهد.
برای مثال، شخص مبتلاء به آلرژی لاتکس ممکن است در زمان پوشیدن دستکش‌های لاتکس دچار درماتیت تماسی شود. در طول فصل آنفولانزا، شستشوی مکرر دست نیز می‌تواند باعث خشکی پوست، خارش، یا ترک پوست گردد. این موضوع در مورد شستشوی دست‌ها در کوران پاندمیک COVID-19 یا کرونا نیز مصداق دارد.
اگزما
مردم دچار اگزما یا درماتیت اتوپیک، دچار خشکی و خارش پوست هستند. پوست ممکن است قرمز رنگ و ملتهب به نظر برسد. اغلب اوقات خراشیدن یا خاراندن باعث بدتر شدن راش می‌شود.
اگزما زمانی بروز می‌کند که حائل پوست امکان فرار بیش از حد رطوبت را ایجاد می‌کند. فقدان رطوبت به خشکی و گاهی از اوقات ترک پوست منجر می‌شود. علت اگزما همیشه مشخص نیست اما این بیماری می‌تواند در نسل‌های مختلف خانواده ادامه یابد.
پسوریازیس (سوریازیس)
پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که به پوست آسیب می‌زند. مردم مبتلاء به پسوریازیس دچار لکه‌های پوستی بیش از حد خشک و معمولاً روی جمجمه، تنه، و اطراف مفاصل می‌شوند. در هر حال، لکه‌ها ممکن است بر هر قسمتی از بدن ظاهر شوند. برخی افراد دچار پسوریازیس در عین حال درد را تجربه می‌کنند.
تاینیا پدیس
پای ورزشکار یا تاینیا پدیس، نوعی عفونت پا بر اثر کرم حلقوی است. کرم حلقوی نوعی قارچ است. علایم پای ورزشکار موارد زیر را شامل می‌شود:
- خارش
- راش بین انگشتان پا
- لایه برداشتن پوست
- ترک خوردن پوست
مردم در صورتی که زمان درازی را در آب بگذرانند، بسیار عرق کنند، یا کفش‌های فاقد امکان تهویه پوست پا بپوشند با افزایش خطر ابتلاء به پای ورزشکار مواجه خواهند بود.
نوروپاتی دیابتی
مردم مبتلاء به دیابت ممکن است با مشکلاتی در پاهای خود مواجه شوند. این مشکلات خشکی یا ترک پوست را شامل می‌شود. بر اثر تغییرات سیستم عصبی پاهای بیماران دیابتی کمتر عرق می‌کند. در حالی که رطوبت زیاد یک ریسک فاکتور پای ورزشکار است کمبود تعریق می‌تواند به خشکی و ترک خوردن پوست منجر گردد.
از آنجا که مردم در شرایط عادی کف پاهای خود را نمی‌بینند برای بررسی وضعیت این قسمت پاها باید به شریک زندگی یا پزشک اتکاء کنند. احتمال آن هست که ترک پوست پا تا زمانی ایجاد عفونت یا زخم دردناک پوستی نادیده گرفته شود.
درمان ترک پوست دست و پا
درمان خشکی و ترک پوست به علت و محدوده بروز ترک بستگی دارد. برای ترک‌هایی که در هوای سرد بروز می‌کنند یا نتیجه شستشوی مکرر دست هستند، AAD سیراب نگه داشتن پوست را توصیه می‌کند. شخص می‌تواند این کار را با استفاده از کرم‌ها یا پمادهای غیر معطر و فاقد رنگ بلافاصله پس از شستشوی دست انجام دهد. در زمان انتخاب مرطوب کننده برای ترک پوست مردم باید در پی محصولاتی دارای ترکیبات مفید زیر باشند:
- روغن زیتون
- روغن جوجوبا
- کره شیا
- اسید لاکتیک
- اوره
- هیالورونیک اسید
- دایمتیکون
- گلیسیرین
- لانولین
- روغن معدنی
محلول‌های نظافت دست دارای پایه الکلی نیز می‌توانند سبب خشکی دست شوند بنابراین متخصصان پوست استفاده از مرطوب کننده را به دنبال استفاده از این مواد توصیه می‌کنند.
مردم دچار اگزما و پسوریازیس نیز از کاربرد مرطوب کننده برای پیشگیری از عود مشکلات مزبور و محافظت پوست سود می‌برند. در هر حال، آنان ممکن است به درمان اضافی شامل موارد زیر برای کنترل عود بیماری نیاز داشته باشند:
- کرم‌های کورتیکوستروئیدی
- مهار کننده‌های کلسینورین
- دارو
- درمان با نور ماوراء بنفش
اگر پوست عفونی شده باشد ممکن است پزشک پماد یا قرص آنتی‌بیوتیک هم تجویز کند.
بر مبنای یک مقاله، افراد دچار پای ورزشکار ممکن است به تغییر کفش یا استفاده از تالک برای پیشگیری از تعریق پا نیاز داشته باشند. آنها همچنین ممکن است به کاربرد محصولات ضد قارچ برای درمان کرم حلقوی نیاز پیدا کنند.
یک مقاله در “ژورنال بین‌المللی مطالعات پرستاری” عنوان می‌کند که کاهش جریان خون در پا می‌تواند در افراد دچار دیابت تقویت کننده ترک پوست شود. مدیریت جریان خون در پاها از طریق پوشیدن جوراب‌های فشاری می‌تواند کمک کننده باشد.
مداوای خانگی
برای پیشگیری از بدتر شدن پوست ترک خورده مردم باید از شستشوی دست‌های خود با آب داغ خودداری کنند. حمام و دوش داغ می‌تواند باعث بدتر شدن پوست خشک یا ترک خورده شود. درماتولوژیست‌ها توصیه می‌کنند:
- استفاده از آب گرم به جای آب داغ،
- بستن در حمام برای حبس شدن رطوبت،
- محدود کردن زمان دوش گرفتن به حداکثر ۱۰ دقیقه،
- شستشو با مقدار کم پاک کننده ملایم فاقد عطر،
- خشک کردن پوست به ملایمت و خودداری از مالش آن،
- استفاده از مرطوب کننده بلافاصله پس از خشک کردن با حوله.
پزشکان در عین حال پوشیدن دستکش را در موارد زیر برای محافظت از دست‌ها توصیه می‌کنند:
- در زمان حضور در فضای بیرون در زمستان،
- انجام کارهایی که باعث خیس شدن دست می‌شود.
- هنگام استفاده از مواد شیمیایی قوی، شوینده‌ها و دیگر مواد.
برخی متخصصان پوست در صورت خشک بودن هوا استفاده از یک دستگاه رطوبت‌ساز را در خانه توصیه می‌کنند. بر مبنای اعلام AAD این دستگاه‌ها نیز ممکن است به درمان خشکی لب کمک کنند.
رژ لب نیز می‌تواند به آرام کردن خشکی یا ترک لب کمک کند. به هر حال، برخی رژ لب‌ها به علت ترکیبات موجود در آنها باعث سوزش یا حالت گز گز می‌شوند. این موضوع مهم است که در صورت دچار بودن به ترک لب از یک رژ لب غیر تحریک کننده استفاده شود.
برخی پارچه‌ها می‌توانند باعث تحریک پوست شوند. ممکن است استفاده از لباس راحت و دارای امکان تهویه هوا مثل نخ یا ابریشم و اجتناب از مواد بافت‌دار مثل پشم مفید باشد. استفاده از مواد شوینده و نرم کننده‌های لباس هیپوآلرژنیک نیز می‌تواند در کاهش تحریک‌پذیری پوست مؤثر باشد.
پیامدهای ترک پوست دست و پا
مردم دچار ترک پوست بیشتر مستعد ابتلاء به عفونت هستند زیرا سد پوستی در این وضعیت شکسته می‌شود. باکتری‌ها و دیگر اجرام می‌توانند وارد پوست شوند و عفونت ایجاد کنند.
افرادی که دچار درد، سرخی، التهاب یا چرک در نقطه دچار ترک می‌شوند باید به پزشک مراجعه کنند. امکان خونریزی ترک پوستی نیز وجود دارد. مردم مبتلاء به دیابت با ضعف گردش خون در پاها مواجهند و ممکن است دچار اختلال عملکرد سیستم عصبی باشند. این اختلالات می‌توانند سبب خشکی و ترک پوست شوند که به کندی التیام می‌یابند.
برخی مواقع ترک‌های کف پاها ممکن است به اولسرهای دردناک منجر گردند که این وضعیت می‌تواند ایستادن یا راه رفتن را برای شخص با چالش مواجه کند. بر مبنای یک مطالعه، برخی مردم مبتلاء به دیابت در صورت تشدید اولسرها به قطع عضو نیاز پیدا می‌کنند.
چه هنگامی به دکتر مراجعه کنیم ؟
اگر مرطوب بودن مکرر و اجتناب از رفتارهای مسبب ترک پوست کمک کننده نباشند، شخص باید به پزشک مراجعه کند. داروساز می‌تواند به شخص در انتخاب کرم یا پمادی که باعث مداوای ترک دست یا پا شود کمک کند.
افراد دچار نشانه‌های عوارض ناشی از ترک پوست نیز باید با پزشک مشورت کنند. این نشانه‌ها در پوست عبارتند از:
- سرخی
- التهاب
- درد
- گرمی
مردم مبتلاء به دیابت در صورتی که در کف پا دچار ترک پوست شوند باید به پزشک مراجعه کنند. اولسرها می‌توانند راه رفتن را مشکل کنند و نیاز به مراقبت دارویی دارند.
سخن پایانی
ترک پوست دست و پا در زمستان شایع است، اما در عین حال امکان بروز آن در برخی اختلالات پوست مثل اگزما و پای ورزشکار وجود دارد. برای پیشگیری از ترک پوست، مردم باید از کاربرد آب داغ و مواد شیمیایی قوی خودداری کنند و پس از شستشو مرطوب کننده به کار ببرند.
مردم دچار اختلالات پوستی منجر به ترک خوردن پوست نیاز به دارو برای درمان علت زمینه‌ای دارند. در صورت عدم اثربخشی مداواهای معمول شخص باید به پزشک مراجعه کند.
