استفاده از لیزر تنها راه حذف دائمی موهای زائد است. این روشِ ایمن و موثر، نه تنها در ایران، بلکه در همه جای دنیا به یکی از پرطرفدارترین خدمات ارائه شده در کلینیک‌های پوست و مو تبدیل شده است. در مورد میزان اثرگذاری و عوارض لیزر موهای زائد ابهامات بسیاری وجود دارد که در مقالات دیگر سایت در مورد آن‌ها صحبت کرده‌ایم. به طور کلی اگر لیزر درمانی توسط اپراتور مجرب، تحت نظر پزشک و در کلینیک‌های معتبر انجام شود، اثربخشی فوق‌العاده‌ای داشته و روشی کاملاً ایمن خواهد بود. در این مقاله می‌خواهیم راجع به توصیه‌های بعد از لیزر موهای زائد صحبت کنیم. مراقبت‌ها و احتیاط‌هایی که باید رعایت کنید و همچنین راه درمان برخی از عوارض احتمالی لیزر که ممکن است دچارشان شوید.
مراقبت‌های بعد از لیزر موهای زائد
مراقبت‌های بعد از لیزر مهم و ضروری هستند. باید توجه زیادی به مواردی که در ادامه مطرح می‌شوند داشته باشید. مراقبت‌های بعد از لیزر در جلسه‌ی مشاوره با پزشک یا توسط کارشناسان ما در محل کلینیک به صورت خلاصه‌وار توضیح داده می‌شوند. در این جا فرصت داریم تا برخی از موارد را بیشتر باز کنیم.
جلوگیری از صدمات احتمالی
در حذف موهای زائد با استفاده از لیزر، به صورت انتخابی به فولیکول‌های مو آسیب می‌زنیم تا از کار بیفتند. فولیکول‌ها ارگان‌های بسیار کوچکی در لایه‌ی میانی پوست هستند که وظیفه‌ی رشد مو را برعهده دارند. به همین علت اگر فولیکول را از کار بیندازیم، رشد موهای زائد متوقف می‌شود. لیزر بدون آسیب زدن به بافت‌های مجاور فولیکول، باعث گرم شدن بخش پیاز مو، آسیب دیدن آن و نهایتاً توقف رشد موها می‌شود.
پس در لیزر موهای زائد داریم به پیاز مو و فولیکول صدمه می‌زنیم. به همین جهت باید مواظب باشید که در طی چند روز بعد از درمان، به پوست یا فولیکول‌ها آسیبی بیشتری وارد نشود. تا چند روز بعد از کارهایی مانند وکس، الکترولیز، لایه برداری، تاتو، روش‌های جوانسازی مختلف مانند هایفوتراپی، اندولیفت، میکرونیدلینگ و … خودداری کنید. اگر قصد دارید هر یک از این کارها را بکنید، حتماً تا زمان تایید پزشک دست نگه دارید. حداقل ۴-۵ روز نباید این کارها را انجام دهید. به علاوه تا ۲۴ ساعت بعد از لیزر از کرم‌های بیلیچینگ و همچنین محصولات معطر استفاده نکنید.
از گرم شدن پوست جلوگیری کنید
همانطور که اشاره کردیم، لیزر باعث گرم شدن بافت‌های فولیکولی و موساز پوست می‌شود. محل‌های تحت درمان بلافاصله بعد از جلسه‌ی درمانی، گرم‌تر از حالت عادی خواهند بود. برای همین بعد از لیزر موهای زائد باید از هر فعالیت یا موقعیتی که باعث گرم‌تر شدن پوست می‌شود، دوری کنید. گرم شدن بیشتر پوست باعث آسیب‌ها و بروز عوارض جانبی می‌شود.
در طول جلسه‌ی درمان برای جلوگیری از این اتفاق از روش‌های خنک‌سازی خاصی استفاده می‌کنیم؛ ولی بعد از جلسه‌ی درمانی شما باید مراقب باشید که پوستتان گرم‌تر نشود. ورزش، فعالیت فیزیکی، جکوزی، سونا و مواردی از این دست باعث گرم شدن بافت پوستی می‌شوند. از این شرایط و موقعیت‌ها برای حداقل ۴۸ ساعت بعد از لیزر درمانی دوری کنید.
اگر پوست شما نسبت به لمس حساس شده یا گرم است، می‌توانید از کمپرس سرد استفاده کنید. پارچه‌ی تمیز یا گاز استریل را در آب خنک فرو برده و سپس روی پوست قرار بدهید. اگر می‌خواهید از یخ استفاده کنید، آن را به طور مستقیم روی پوست نگذارید. یخ‌ها را دورن کیسه‌ای پلاستیکی ریخته و روی یک پارچه‌ی نازک تمیز قرار بدهید.
در معرض نور مستقیم خورشید قرار نگیرید
گفتیم که لیزر به طور انتخابی آسیب‌هایی جزئی به فولیکول و پیاز مو وارد می‌کند. این آسیب انتخابی به دلیل بیشتر بودن تراکم ملانین‌ها در پیاز مو است. ملانین رنگدانه‌ی طبیعی پوست و موی ما است؛ پس علاوه بر مو، در لایه‌های پوستی ما هم وجود دارد. تراکم ملانین در پیاز و ساقه‌ی مو بسیار بیشتر از پوست ما است. به علاوه پرتوهای لیزر در دوره‌های کوتاهی به سطح پوست تابیده می‌شوند. به همین خاطر، پرتوی لیزر قبل از این که لایه‌های پوست را گرم کند، به فولیکول‌ها آسیب زده و تابش قطع می‌شود.
دستگاه‌های لیزر به شکلی بهینه شده‌اند که از گرم شدن و صدمه دیدن رنگدانه‌های پوستی جلوگیری کنند. با این حال ممکن است اثر کمی بر روی بافت پوستی بگذارند. به همین دلیل بعد از لیزر موهای زائد نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار بگیرید.
نور خورشید دارای اشعه‌ای مضر و سرطان‌زایی به نام فرابنفش یا UV است. در حالت عادی، رنگدانه‌های ملانین از پوست ما در برابر UV دفاع می‌کنند. چون ممکن است در طی فرآیند لیزر موهای زائد، کمی از ملانین‌های پوست از بین بروند، خطرات برخورد اشعه فرابنفش با پوست ما بیشتر می‌شود. به همین علت در طول دوره‌ی درمان نباید در معرض اشعه‌ی UV یا نور مستقیم خورشید قرار بگیرید.
نکات زیر را مد نظر داشته باشید:
- بعد از لیزر موهای زائد سعی کنید محل‌های تحت درمان زیر لباس قرار بگیرند.
- برای بخش‌هایی از بدن که پوشاندشان ممکن نیست، باید کرم ضد آفتاب استفاده کنید. کرم‌های با SPF بالای ۳۰ و ضد آب بهترین انتخاب‌اند.
- یادتان باشد که در سولاریوم از اشعه‌ی فرابنفش برای برنزه کردن استفاده می‌شود. پس سولاریوم هم نباید بکنید.
- این توصیه هم برای پیش از جلسات درمانی مهم است و هم برای بعد از لیزر.
- بیشترین اثر مخرب نور فرابنفش در ۴۸ ساعت بعد از لیزر مشاهده می‌شود. پس در این بازه بیشتر مراقب باشید.
- تا ۴ هفته بعد از لیزر نمی‌توانید آفتاب بگیرید یا سولاریوم کنید.
- به جز خطرات قرار گرفتن در معرض نور خورشید، خطر لک شدن یا تغییر رنگ پوست هم وجود دارد. نور خورشید و اشعه‌ی سولاریوم باعث تحریک تولید ملانین شده و می‌توانند باعث ایجاد لکه‌های تیره بر روی پوست شوند.
برنزه نکنید
برنزه کردن در طول دوره‌ی لیزر هم خطرناک است و هم اثرات لیزر بر موهای زائد را خنثی می‌کند. پس یک بار دیگر هم تاکید می‌کنیم، بعد از لیزر در معرض نور خورشید قرار نگیرید، آفتاب نگیرید و سولاریوم هم نروید.
شاید این سوال برای شما پیش بیاید که آیا می‌توانید با کرم‌ها، فوم‌ها یا اسپری‌های مخصوص، پوست خود را برنزه کنید؟ خیر؛ اگر پوست شما به هر شکلی برنزه باشد، نمی‌توانیم جلسه‌ی لیزر درمانی را اجرا کنیم. وقتی پوست خود را برنزه می‌کنید، یعنی میزان رنگدانه‌های لایه‌های پوست را افزایش داده‌اید. در این صورت پرتوی لیزر به جای این که جذب ملانین‌های پیاز مو شود، جذب پوست تیره شده‌ی شما می‌شود. در این حالت هم اثرگذاری درمان بسیار کاهش می‌یابد، هم خطر آسیب دیدن و سوختن پوست وجود دارد.
استفاده از محصولات آرایشی و بهداشتی
بسیاری از مراجعین علاقه دارند که بعد از لیزر موهای زائد صورت، آرایش کنند. در حین لیزر ممکن است پوست شما آسیب‌هایی بسیار جزئی ببیند. آسیبی که شاید خودتان نتوانید مشاهده کنید؛ ولی توسط اپراتور یا پزشک قابل تشخیص است. پوست شما بعد از لیزر توسط اپراتور یا پزشک بررسی می‌شود و در صورتی که آسیبی وجود نداشته باشد، می‌توانید آرایش کنید. البته این کار را با ملایمت انجام داده و از مصرف برخی مواد آرایشی که باعث تحریک پوست می‌شوند، خودداری کنید.
تماس پوست بعد از لیزر با الکل، عطر یا سایر موادی که دارای الکل هستند، می‌تواند باعث سوزش پوست و درد شود. عطرها و برخی لوازم مراقبی هم می‌توانند باعث تحریک شدن پوست شوند. از مصرف عطرها، افترشیو و کرم‌های بعد از اصلاح تا ۴-۵ روز بعد از لیزر خودداری کنید.
لوسیون یا ژل بعد از لیزر
استفاده از لوسیون یا ژل مخصوص بعد از لیزر برای تمامی افراد توصیه می‌شود. معمولاً استفاده از ژل آلوئه ورا را توصیه می‌کنیم که بهتر است شب و روز به پوست بخش‌های تحت درمان بزنید. اگر هم نیاز داشتید، می‌توانید به دفعات بیشتری از این ژل استفاده کنید. ژل بعد از لیزر برای رفع قرمزی و تورم ناحیه‌ی درمان هم موثر است. یکی از عوارض لیزر، التهاب پوست است. مشابه زمانی که دچار آفتاب سوختگی می‌شوید. ژل آلوئه‌ورا برای درمان این عارضه بسیار موثر است.
آب فراوان بنوشید
بعد از لیزر و در طول دوره‌ی درمان، آب فراوان بنوشید تا پوست شما دچار کم آبی نشود. کم آبی باعث کاهش اثرات لیزر موهای زائد می‌شود. همچنین در جلسه‌ی لیزر رطوبت پوست باید در وضعیت خوبی باشد. پس نوشیدن آب و استفاده از لوسیون‌های بعد از لیزر فراموش نشود.
مواردی که باید به پزشک بگویید
چون دوره‌ی لیزر درمانی معمولاً بین ۴ تا ۸ ماه طول می‌کشد، ممکن است در طول دوره‌ی درمان تغییراتی در شرایط شما رخ بدهد. لطفاً در صورتی که هر کدام از موارد زیر رخ داد، حتماً به اطلاع تکنسین لیزر درمانی یا پزشک برسانید:
- اگر به بیماری پوستی یا غیر پوستی دچار شده‌اید.
- اگر تغییری در بیماری قبلی شما رخ داده است.
- اگر داروهای قبلی شما تغییر کرده یا داروهای جدیدی مصرف می‌کنید. این مورد شامل داروهای گیاهی، مکمل‌های ویتامینی و مواردی از این دست هم می‌شود.
- اگر باردار شده‌اید.
سایر توصیه‌های مهم بعد از لیزر
- آب استخرها دارای کلر است که می‌تواند باعث تحریک پوست شود. در نظر داشته باشید که بعد از لیزر پوست شما حساس می‌شود. به همین علت تا ۴۸ ساعت استخر نروید.
- بهتر است بعد از لیزر لباس‌های گشاد و سبک بپوشید. لباس‌های تنگ با تماس مداوم به پوست می‌توانند باعث تحریک پوست و ناراحتی شما شوند.
- بعد از لیزر از حمام یا دوش آب گرم برهیز کنید. این موارد می‌توانند باعث افزایش دمای پوست و کاهش اثرگذاری لیزر شوند.
عوارض احتمالی لیزر مو و راه درمان آن‌ها
لیزر موهای زائد مثل تمامی روش‌های درمانی پزشکی عوارضی دارد که ممکن است به آن‌ها دچار شوید. در ادامه به برخی از آن‌ها و راه‌های درمانی‌شان اشاره کرده‌ایم. به طور کلی به هر یک از عوارض لیزر که دچار شدید، می‌توانید با کلینیک تماس بگیرید تا به شکلی صحیح راهنمای‌تان کنیم.
- درد: برای کاهش درد، بلافاصله بعد از لیزر از کمپرس سرد استفاده کنید. درد عارضه‌ای موقتی است و خود به خود برطرف می‌شود.
- قرمزی و التهاب: استفاده از کمپرس سرد یا ژلِ بعد از لیزر ، درمان‌های موثری برای قرمزی و التهاب هستند. این عارضه هم موقت بوده و خود به خود برطرف می‌شود. اگر قرمزی و التهاب خیلی شدید باشد، می‌توان از استروئیدهای موضعی استفاده کرد.
- تغییر رنگ پوست: یکی از عوارض لیزر که ماندگاری زیادی دارند. برای رفع این مشکل می‌توان از کرم‌های سفید کننده، لایه بردارها یا تزریق استروئید استفاده کرد. لکه‌های تیره یا روشن پوستی بین چند ماه تا چند سال ماندگارند. البته احتمال وقوع این عارضه بسیار نادر است.
- سوختگی و تاول: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که دستگاه لیزر فرسوده باشد یا اپراتور لیزر تجربه‌ی کافی نداشته باشد. درمان این عارضه به شکل مراقبتی یا حمایتی است. یعنی باید از پمادهای مخصوص سوختگی و داروهای مسکن استفاده کنید تا خود به خود درمان شود. در صورتی که سوختگی شدید باشد، برای شما داروهای استروئیدی موضعی قوی تجویز خواهد شد که باید تا چند روز بعد از درمان استفاده کنید.
- افزایش آکنه‌ها: گاهی بعد از لیزر آکنه‌های پوستی زیاد می‌شوند. در ابتدا می‌توان از آنتی‌بیوتیک‌های موضعی برای درمان آن‌ها استفاده کرد و اگر نیاز بود، به سراغ درمان با داروهای ایزوترئونین (مانند راکوتان) می‌رویم. این عارضه نادر است.
توجه داشته باشید که عدم رعایت توصیه‌های بعد از لیزر موهای زائد می‌تواند به عوارض جدی‌تر ختم شود. استفاده از لوسیون بعد از لیزر، دوری از قرار گرفتن در معرض نور UV، نوشیدن آب کافی و مواردی از این دست در افزایش اثربخشی و همچنین کاهش وقوع عوارض تاثیر زیادی دارند.
اثر گذاری لیزر
اثر گذاری لیزر، زمانی به حداکثر خود می‌رسد که دوره‌ی درمانی را تکمیل کنید. معمولاً به ۴ تا ۶ جلسه‌ی لیزر درمانی که ماهی یک بار برگزار می‌شود نیاز هست. در هر جلسه بخشی از موهای زائد برای همیشه از بین می‌روند.
موهای بدن دارای یک چرخه‌ی رشد هستند که سه مرحله دارد. در مرحله‌ی اول موها رشد می‌کنند. در مرحله دوم رشد متوقف شده و پیاز مو تحلیل می‌رود. در مرحله‌ی سوم مو می‌ریزد و فولیکول برای ۳-۴ ماه غیرفعال می‌شود. لیزر تنها روی موهایی اثر می‌کند که در مرحله‌ی اول قرار دارند. معمولاً ۸۰ تا ۹۰ درصد موهای زائد در مرحله‌ی اول به سر می‌برند. برای همین انتظار می‌رود که بعد از لیزر و اتمام دوره‌ی درمان، به کاهش ۸۰ تا ۹۰ درصدی موهای زائد برسیم.
